Arbeidsmarkt en Inkomen: de plannen van Rutte IV

16 Jun 2022

Begin dit jaar is er een coalitieakkoord getekend. Welke afspraken zijn hier eigenlijk in vastgelegd als het gaat om arbeidsmarkt en inkomen? En zijn er na alle ontwikkelingen van de afgelopen maanden wijzigingen? We zetten de belangrijkste punten voor u en uw medewerkers op een rij.

Een aantal concrete afspraken

Er is een aantal heel concrete afspraken gemaakt. Zo wordt de kinderopvang vrijwel gratis en zal  het uitkeringspercentage van het betaald ouderschapsverlof dat ingaat per 2 augustus 2022 worden opgehoogd van 50% naar 70%.

Loondoorbetaling blijft twee jaar

De loondoorbetalingsverplichting bij ziekte blijft twee jaar, ook voor kleine bedrijven. Wel komt er een lastenverlichting voor kleine bedrijven ter compensatie. Dit loopt via de gedifferentieerde premie voor het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof) waarbij kleine bedrijven minder betalen.

Geen concrete plannen voor de WIA

Op het gebied van de WIA zijn de plannen nog niet concreet uitgewerkt. Er wordt alleen benoemd dat er maatregelen komen om de arbeidsparticipatie en de positie van arbeidsongeschikten te verbeteren. Ook komt er onderzoek in overleg met de sociale partners hoe ‘hardheden’ in de WIA hervormd kunnen worden met oog voor uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en uitlegbaarheid. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de ondergrens van de WIA en de lage WGA-vervolguitkering. Over de resultaten van deze onderzoeken en de mogelijke maatregelen die hieruit volgen is nog niets bekend.

Verkleinen verschil vast en flex

Net als het vorige kabinet, richt Rutte IV zich op het verkleinen van de verschillen tussen vast en flex. Er zijn te veel mensen afhankelijk van tijdelijke contracten. Oproep-, uitzend- en tijdelijke contracten worden daarom beter gereguleerd. Dit betekent dat het kabinet toewerkt naar een einde van de nul-urencontracten en de min-max contracten. Flexibiliteit binnen contracten wordt dan ingevuld met een kwartaalurennorm (vergelijkbaar met de jaarurennorm zoals we die al kennen).

Verhoging minimumloon

Om werken lonend te maken, is in het regeerakkoord begin dit jaar opgenomen dat het minimumloon in twee stappen verhoogd wordt met 7,5%. De bedoeling was dat de eerste stap in 2024 gezet zou worden. Inmiddels heeft het kabinet bekend gemaakt dat het minimum loon niet in twee maar in drie stappen verhoogd zal worden en dat de eerste stap al in 2023 gezet zal worden. Ook blijft de koppeling met de uitkeringen in stand om zo armoedeval te voorkomen en het bestaansminimum te verstevigen.

Dat laatste geldt overigens niet voor de AOW. Dit heeft te maken met de betaalbaarheid van de AOW in relatie tot de vergrijzing en ontgroening. Wel worden ouderen tegemoetgekomen via een hogere ouderenkorting (fiscaal) en blijft er ook voor ouderen een bestaansminimum gelden. Komt iemand daaronder dan geldt aanvullende bijstand via de gemeente.

Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen

Zoals in 2019 al benoemd in het Pensioenakkoord, komt er een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) voor alle zelfstandigen. In het regeerakkoord is beschreven dat deze verzekering zo wordt vormgegeven dat oneerlijke concurrentie en te grote inkomensrisico’s voor individuen worden voorkomen. Zo wordt rekening gehouden met de randvoorwaarden die in het Pensioenakkoord benoemd zijn.

De verwachting is nu dat er een verplichte verzekering komt met een wachttijd van 52 weken en een  uitkering gebaseerd op maximaal het minimumloon. De Belastingdienst int de premie en het UWV is verantwoordelijk voor de uitvoering van de verzekering. De gedachte is wel dat zzp’ers die al een aov hebben, vrijstelling krijgen voor deze verplichte publieke verzekering. De vraag is in hoeverre deze bepaling uitvoerbaar is.

Nieuwe wijzigingen op komst?

In dit artikel benoemen we slechts een aantal van de belangrijkste punten uit het huidige regeerakkoord. Oorlog in Oekraïne, verstoorde productieketens en stijgende energie- en voedselprijzen; de wereld ziet er inmiddels heel anders uit. Dit heeft invloed op de plannen die begin dit jaar zijn gemaakt. Het kabinet en de Tweede Kamer zijn in debat over mogelijke wijzigingen. Wij houden de ontwikkelingen natuurlijk voor u in de gaten en informeren u als er belangrijke wijzigingen zijn die voor u van belang kunnen zijn.